สำหรับฉันการฝึกจิตก็คือ การเทรนนิ่งจิตของเราให้อัพแอนด์ดาว์นอยู่เป็นประจำ เหมือนการออกกำลังกายที่ฝึกจนเป็นนิสัย จิตที่ถูกฝึกก็จะมีสติเป็นนิสัย ฉันฝึกดูใจตัวเอง ไม่ว่าจะทำอะไรก็จะกลับมาที่ลมหายใจ เห็นใจของตัวเองที่คิด หยุดคิด หรือคิดอยู่ตลอดไม่เคยหยุด

กระทั่งวันหนึ่งขณะอ่านหนังสือเพชรตัดทำลายมายา ของ หลวงปู่ติช นัท ฮันห์ ฉันตระหนักถึงลมหายใจเข้าออกของตัวเองพร้อมกับท้องที่กระเพื่อมขึ้นลง จังหวะที่อ่านถึงสัญญาผิดๆ 4 อย่าง คือการยึดมั่นว่ามีตัวตน บุคคล สัตวะ และชีวะนั้นเอง ฉันเกิดความเข้าใจบางอย่าง ความเข้าใจนี้ทำให้จิตนิ่งเหมือนอยู่ในสมาธิ ฉันตระหนักถึงความนิ่งนั้นจนต้องวางหนังสือ แล้วจัดท่านั่งสมาธิ สมาธิที่เกิดขึ้นดิ่งลึกเข้มข้นต่อเนื่องนาน 20 นาทีแล้วจึงคลายออก เป็นอย่างนี้อยู่หลายครั้ง จึงเกิดแรงบันดาลใจที่จะฝึกกรรมฐานอย่างจริงจัง

มารู้ภายหลังว่าสิ่งที่ฉันฝึกในช่วง 6 เดือนนั้น แท้จริงแล้วมันก็คือ สติปัฐฐาน 4 นั่นเอง คือมีสติตั้งอยู่บนฐานของกาย(ลมหายใจ) และจิต(ความคิด) นานเข้าฉันเริ่มเห็นสิ่งที่เกิดขึ้นในจิตชัดขึ้น ละเอียดขึ้น และด้วยกำลังของสติที่มากขึ้น ฉันเริ่มเห็นเวทนาที่บางครั้งทุกข์บางครั้งสุข สุขก็สุขล้ำลึก ง่ายๆแค่ยืนมองธรรมชาติ ฟังเสียงนกร้อง แต่เมื่อทุกข์ก็ดิ่งจมล้ำลึกกว่าที่เคย กระทั่งเห็นปมในใจที่เคยเจ็บปวดในวัยเด็ก โลกทั้งสองสลับไปมาอยู่ข้างใน จนวันหนึ่งทนไม่ไหวอยากไปให้พ้นจากความรู้สึกสองขั้วนี้ 

การมีสติอยู่กับความทุกข์ เห็นความคิดที่ปรุงแต่งจนเกิดเป็นทุกข์ซ้ำซาก ได้พาฉันสู่ฐานที่ 4 คือฐานของธรรม ฉันเห็นถึงความไม่เที่ยงของความรู้สึกและความคิดที่มาแล้วไป เห็นความโกรธขณะที่เริ่มก่อตัว กระทั่งปรี้ดสูงขึ้น แตะเพดาน คลายตัว แล้วสลายหายไป

การได้เห็นเช่นนี้บ่อยๆ ทำให้การยึดมั่นในอารมณ์ใดอารมณ์หนึ่งหายไป เพราะเห็นแล้วไม่ว่าอารมณ์นั้นจะหนักหน่วงแค่ไหน แต่ประเดี๋ยวมันก็จะหายไป

การเห็นถึงการเกิดขึ้นของอารมณ์และความคิด ดึงโน่นนิดนี่หน่อยมาผสมกันเข้าจนเกิดทุกข์ยาวเป็นหางว่าว มันทำให้ฉันเข้าใจคำว่าอนัตตาพร้อมๆกับคำว่าอนิจจัง และตระหนักได้ว่าทั้งหมดนั่นไม่ใช่ฉัน มันเป็นเพียงแค่สภาวะที่เกิดขึ้นตามเหตุปัจจัย และหายไปตามเหตุปัจจัยเท่านั้น

ฉันตระหนักถึงสิ่งนี้ชัดเจนในวันหนึ่งขณะนั่งสมาธิที่สถานปฏิบัติธรรม ไม่ว่าจะเป็นโลกภายในใจ เช่นอารมณ์ ความคิด ความรู้สึก โลกภายนอกใจ เช่น แสงแดด สายฝน ร่างกาย ทุกสิ่งล้วนสัมพันธ์กันอย่างแยกไม่ออก(อนัตตา) ถ้าข้างนอกฝนตก ลมแรง ร่างกายจะรู้สึกหนาว ขนลุก หากข้างนอกแดดออก อากาศจะอบอ้าว ร่างกายจะรู้สึกร้อน เหงื่อออก พอขยับกายนิดนึง เลือดที่ถูกกั้นไว้จะไหลเวียน ขาหรือหลังที่ปวดก็จะหายปวด(อนิจจัง) ปวด-หายปวด, ร้อน-หายร้อน, หนาว-หายหนาว, ฝนตก-ฝนหยุด, แดดออก-แดดหุบ, เกิด-ดับ, เกิด-ดับ, เกิด-ดับ

เป็นครั้งแรกที่ตระหนักได้ว่า ทุกสิ่งล้วนเกิดขึ้นตามแต่เหตุปัจจัย โดยไม่จำเป็นต้องมีฉันเข้าไปเกี่ยวข้อง อาการขนลุก เหงื่อออก ฉันไม่ได้เป็นคนกำหนด ฉันไม่สามารถสั่งร่างกายให้ปวดหรือหายปวดได้ มันเกิดขึ้นตามเหตุปัจจัย และดับลงตามเหตุปัจจัย นี่ไง อนิจจัง นี่ไง อนัตตา ทุกสิ่งจึงมีความเสื่อมและแปรเปลี่ยนไปเป็นธรรมดา