32 ข้อ ตัวชี้วัดว่า “ตื่นรู้” มากแค่ไหน
ดร.วรภัทร์ ภู่เจริญ
หลายคนได้ถาม ดร.วรภัทร์ ภู่เจริญ อดีตวิศวกรนาซ่า ผู้ค้นพบการเปลี่ยนแปลงภายใน และปัจจุบันท่านได้ทำงานเผยแพร่การเข้าถึงการตื่นรู้ ว่าทำไมต้องฝึกสติ ฝึกสติไปแล้ววัดผลยังไง ท่านได้อธิบายง่ายๆ เป็นตัวชี้วัด Key Behavior Indicators หรือ KBIs ที่มีแนวโน้มพฤติกรรมดังต่อไปนี้
- สดใสขึ้น ใจว่าง ๆ โล่ง ๆ (ใจดีหรือดีใจ ไม่เหมือนใจโล่ง ๆ นะ) ไม่อมทุกข์ ไม่หน้าบึ้ง
- ยิ้มง่ายขึ้น ยิ้มให้คนอื่นก่อน ไม่ต้องรอให้คนอื่นยิ้มให้ก่อน
- ไหว้คนอื่นได้ก่อน ไม่มีข้อแม้ว่า ใครต้องไหว้ใครก่อน
- ถ่อมตน ไม่เจ้ายศ ไม่เจ้าอย่าง ง่าย ๆ ติดดิน
- รับผิดชอบงานมากขึ้น ไม่อ้าง ไม่หนี อดทน ยอม
- มีเมตตามากขึ้น ใช้เมตตาธรรมนำหน้าเหตุผล
- เมื่อได้ยินเรื่องราวใด ๆ ก็มีแนวโน้มที่จะดู สังเกตมากกว่าที่จะด่วนวิจารณ์ ด่วนออกอาการ ด่วนออกอารมณ์ แม้นจะโดนด่า โดนเข้าใจผิด ก็ยังอดทน ควบคุมตนเองได้ ง่าย ๆ ปล่อย ๆ ไม่เอาเรื่อง ไม่เอาก็ได้
- เปิดโอกาสผู้อื่นพูดมากขึ้น ฟังมากขึ้น ไม่ด่วน “สวนกลับ” ไม่ด่วน “หักคอ” ไม่ด่วนสรุป ไม่ด่วนฟันธง ไม่แทรกแซงขณะคนอื่นกำลังพูด อัตราการเต้นของหัวใจปกติ ไม่ตูมตาม เมื่อโดนคนอื่นด่า
- ยอมรับ เปิดใจ ยอมรับความคิดเห็นที่แตกต่างได้ รับฟังอีกมุมมองได้
- ขยัน ๆ และ “กล้า” ลงมือทำในเรื่องที่ดี เป็นกุศลต่าง ๆ ทันที โดยไม่มีข้อแม้ ไม่เอาเรื่องในอดีตมาทำให้สะดุดในการที่จะทำ ไม่เอาเรื่องในอนาคตมาหยุดตนเอง ทำตามเป้าหมายได้ ไม่วอกแวก รู้จักโฟกัส
- หันไปกตัญญูพ่อแม่ ไปหา ไปดูแล ไปคุยกับผู้มีพระคุณมากขึ้น ครูเก่า เจ้านายที่เคยช่วยสอน ผู้มีอุปการคุณ ฯลฯ
- สัตว์เลี้ยงต่าง ๆ จะเดินเข้ามาหา เพราะคนที่ใจสงบ ตื่นรู้ บรรดาสัตว์ในธรรมชาติเขาจะรับรู้
- ไม่เมาบุญ ทำได้ก็ทำ ทำไม่ได้ ก็ไม่เป็นไร
- “ให้” บริจาค จิตอาสา ทำเพื่อส่วนรวมมากขึ้น
- รู้สึกว่าตนเองเป็นหนึ่งเดียวกับธรรมชาติ รู้สึกว่าผู้คนกับตัวเองเป็นเนื้อเดียวกัน ไม่รู้จะทำลายกันไปทำไม
- คบบัณฑิต หลวงปู่ หลวงพ่อที่ดี ๆ มากขึ้น ไปหา ไปฟังธรรมจากท่านตามโอกาส
- ห่างไกลคนพาล อบายมุข
- รักษาศีลห้ามาก ๆ ไม่ฆ่าสัตว์ ไม่ขโมย ไม่ผิดกาม ไม่โกหกหลอกลวง ไม่ดื่มของมึนเมา
- ชื่นชม (appreciation) ผู้คน ยินดีที่คนอื่นได้ดี หรือมีมุทิตานั่นเอง
- ไม่นินทาใคร ไม่ทำให้ใครแตกแยก ชวนให้คนสามัคคีกัน
- ไม่กังวล หลับสบาย หลับง่าย
- ไม่ฝันร้าย เช่น ในฝันไม่รู้สึกวิ่งยากลำบาก ก้าวขาไม่ออกอีกต่อไป ไม่ฝันว่าฟันหัก ไม่ฝันว่า กลับไปเป็นเด็กแล้วเครียดก่อนสอบอีก
- ฝันดี เช่น เจอพระ เจอคนดี ๆ ตื่นขึ้นมาแล้วสดชื่น มีความสุข
- นึกอะไร อยากได้อะไรที่ดีๆ เป็นกุศล ไม่นานก็จะได้ หรือมีคนเอามาให้
- ยอมคน เช่น ยอมให้แซงคิว ยอมให้เอาเปรียบ ยอมให้ต่อว่า ฯลฯ
- ไม่ด่วน “ประเมิน” ตัดสิน ตัดเกรด แบ่งแยก พิพากษา (judgement) ผู้คน ห้อยแขวน (suspend) เอาไว้ก่อน รอดูมากขึ้น เผื่อคาดไม่ถึงบ้าง
- รักผู้คนแบบไม่มีเงื่อนไข (unconditional love) ไม่หวังผล ให้ก็คือให้ ไม่มีข้อแม้น ไม่อิจฉา ไม่ริษยา
- รู้จักสติที่ฐานกาย ใช้ “กายรู้กาย” ได้มากขึ้น นานขึ้น ต่อเนื่องมากขึ้น รู้ทุกก้าว ทุกอิริยาบถ
- “จับ” ความรู้สึก ที่ “ใจ” ของตนเองได้ รู้ว่าใจกุศล อกุศล
- “แยกแยะ” จิตกับความคิดได้ รู้จักความคิดจร (ความคิดนอกแผน ความคิดที่ไม่ได้ตั้งใจคิด ความคิดที่ชวนไปเละเทะ ฟุ้งซ่าน ออกนอกทาง ฯลฯ) เป็นนีโอ (พระเอกในหนังเรื่อง The Matrix) ที่สามารถจับกระสุนความคิดที่กิเลสยิงใส่มาได้
- กลับไปอ่านหนังสือธรรมะ แล้วเข้าที่ “ใจ” มากขึ้น ร้อง “อ๋อ” มากขึ้น
- ไม่กลัวตาย สิ้นข้อสงสัย และไม่งมงายในศีลภายนอก
Photo by Yoann Boyer on Unsplash