พลังทางจิตวิญญาณ เป็นสิ่งสําคัญที่ทําให้เกิดสุขภาวะทางจิตวิญญาณหรือสุขภาวะทางปัญญา ซึ่งเป็นฐานการ ทํางานด้านสุขภาพที่สําคัญยิ่ง โดยมีหลักฐานเชิงประจักษ์จํานวนมากบ่งชี้ว่าการมีสุขภาวะทางปัญญาของบุคคลส่งผลบวกต่อ สุขภาพกาย ใจ และสังคมอย่างชัดเจน ขณะเดียวกัน สุขภาวะทางกาย ใจ และสังคมที่ดี ก็เป็นปัจจัยเอื้อให้บุคคลมีสุขภาวะ ทางปัญญาที่ดีด้วย
แต่ทิศทางการพัฒนาแบบวัตถุนิยมกลับให้ความสําคัญกับสุขภาวะทางกายเป็นหลัก ขณะที่ละเลยสุขภาวะ ทางใจ สังคม โดยเฉพาะอย่างยิ่งสุขภาวะทางปัญญา ส่งผลให้บุคคลและสังคมขาดสมดุล จนเกิดวิกฤตต่างๆทั้งทางสุขภาพ เศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อม รวมทั้งวิกฤตทางตัวตน จิตวิญญาณตัวตน การมีชีวิตที่สับสน ไร้คุณค่า และปราศจากความหมาย ในภาพรวมของโลก มนุษย์อยู่ในช่วงของทุกขภาวะรอบด้าน ทั้งจากอัตราเร่งที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วของการ เปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ โรคระบาด และการทําลายสิ่งแวดล้อม ซึ่งทําให้โลกเข้าสู่ช่วงเวลาของการสูญพันธุ์ครั้งใหญ่รอบใหม่
ประกอบกับการเติบโตอย่างรวดเร็วมากกว่ายุคใดของโลกคู่ขนานออนไลน์ ซึ่งมีศักยภาพมหาศาลทั้งด้านบวกและลบ ส่งผลให้เกิดสถานการณ์พังทลายทางจิตใจและจิตวิญญาณโดยเฉพาะกับเด็กและเยาวชน เป็นมวลขนาดใหญ่และเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วแบบที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน ทําให้คนทํางานเพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลงจํานวนมากเสนอการพัฒนาสุขภาวะทางปัญญา เป็นแนวทางการรับมือกับความผันผวนของโลก
โดยปรับเปลี่ยนชุดความคิด ความเชื่อ และความคุ้นชินในการมองโลก เพิ่มความสามารถในการอดทนอดกลั้นต่อความไม่แน่นอนในสถานการณ์พลิกผัน สามารถสงบใจ เฝ้ามอง รับฟัง และเปิดกว้างเพื่อ รับรู้สถานการณ์อย่างลึกซึ้ง จนเกิดมุมมองที่สดใหม่และยืดหยุ่นในการแก้ปัญหา สามารถรับรู้ความจริง คุณค่า และความหมายทั้งของตนเองและสิ่งรอบตัว รู้ทิศทางที่ถูกต้อง สร้างเพื่อนร่วมทางที่คอยช่วยเหลือกัน และพยายามสื่อสารเพื่อชวนผู้คนมาร่วมขบวนมากขึ้น จนบุคคลและสังคมสามารถกลับสู่การมีสุขภาวะแบบองค์รวม
ประเทศไทยในปัจจุบัน มีผู้ปฏิบัติการและพื้นที่ปฏิบัติการด้านสุขภาวะทางจิตวิญญาณหรือสุขภาวะทางปัญญาจํานวนไม่น้อย เช่นเดียวกับที่มีนักวิชาการจํานวนไม่น้อยที่ทํางานหรือสนใจทํางานสร้างความรู้ด้านสุขภาวะทางปัญญา ทั้งการประเมิน ทดลอง และวิจัยปฏิบัติการ รวมทั้งความรู้ที่ว่าด้วยปัญหา สถานการณ์ สภาวะ และแนวทางการพัฒนาสุขภาวะทางปัญญาในกลุ่มเป้าหมายต่างๆ แต่พบว่ายังขาดการเชื่อมโยงผู้คนและการมีประสบการณ์ทางจิตวิญญาณจากทั้งสองแวดวงเข้าด้วยกัน
เพื่อร่วมกันเรียนรู้ สร้างความรู้จากปัญญาปฏิบัติ และร่วมเป็นเครือข่ายการสร้างและใช้ความรู้เพื่อขับเคลื่อนสังคมสุข ภาวะจากการนําปัญญาปฏิบัติในมิติจิตวิญญาณมาเยียวยาความทุกข์ของผู้คนและสังคม การสร้างการเชื่อมโยงดังกล่าวจงถือเป็นภารกิจสําคัญและเร่งด่วนของสังคมที่ต้องการความร่วมมือของฝ่ายต่างๆเข้ามาร่วมสร้างสรรค์ให้เกิดขึ้น
สํานักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ศูนย์ความรู้และประสานงานสุขภาวะทางปัญญา มูลนิธิสาธารณสุขแห่งชาติ และสมาคมสังคมวิทยาสาธารณะ จึงอาสาเป็นเจ้าภาพในการจัดประชุมวิชาการระดับชาติเครือข่าย ความรู้สุขภาวะทางปัญญา ครั้งที่ 1 เรื่อง “สุขภาวะทางปัญญา: สุขภาพ จิตวิญญาณ และสังคม” ขึ้น
โดยมีเป้าหมายเพื่อสร้าง ความเชื่อมโยงระหว่างการสร้างพื้นที่ปฏิบัติการ การใช้ความรู้ การสร้างความรู้ และการสร้างและสนับสนุนคนทํางานและคนที่สนใจทํางานความรู้ในมิติสุขภาวะทางปัญญา โดยเปิดพื้นที่แบ่งปันความรู้ความเข้าใจความสําคัญของมิติจิตวิญญาณที่เชื่อมโยง กับประเด็นทางสุขภาพและสังคม
รวมทั้งเปิดพื้นที่สําหรับการแลกเปลี่ยน แบ่งปัน และสร้างประสบการณ์ตรงร่วมกันในการเข้าถึงมิติจิตวิญญาณและสุขภาวะทางปัญญาด้วยตนเอง เพื่อร่วมกันสร้างศักยภาพใหม่ในการผสานการทํางานวิชาการและ ปฏิบัติการแบบข้ามศาสตร์เพื่อรับมือความผันผวนที่ถาโถมรอบด้าน สร้างการเชื่อมโยงกับเวทีวิชาการและเวทีนโยบายสุขภาพในระดับนานาชาติ และร่วมเป็นเครือข่ายทํางานเพื่อส่งเสริมสังคมสุขภาวะทางปัญญาในระยะยาว
ขอบคุณที่มา : บทความ “สุขภาวะทางปัญญา: สุขภาพ จิตวิญญาณ และสังคม”
ใน หนังสือสูจิบัตรงานประชุมวิชาการระดับชาติเครือข่ายความรู้สุขภาวะทางปัญญา ครั้งที่ 1
คลิก คลังความรู้สุขภาวะทางปัญญา จาก
งานประชุมวิชาการระดับชาติเครือข่ายความรู้สุขภาวะทางปัญญา ครั้งที่ 1 | Jitwiwat